narandzasta-tanka

Што се тоа национални совети на националните малцинства?

narandzasta-tanka

Поради остварување на право на самоуправа во културата, образованието, известувањето и службената употреба на јазикот и писмото, припадниците на националните малцинства во Република Србија може да изберат свои национални совети. Националниот совет го претставува националното малцинство во областа на образованието, културата, известувањето на јазикот на националното малцинство и службената употреба на јазикот и писмото, учествува во процесот на одлучување или одлучува за прашањата од тие области и основа установи, стопански друштва и други организации од овие области.

(Член 2. од Законот за национални совети на националните малцинства од 2009. година.)



narandzasta-tanka

Кои се надлежностите на националниот совет?

narandzasta-tanka

Националниот совет, во согласност со законот и со својот статут, преку своите органи, самостојно:

1) го донесува и менува статутот на националниот совет;

2) донесува финансиски план, финансиски извештај и завршна сметка;

3) располага со сопствен имот;

4) одлучува за името, симболите и печатот на националниот совет;

5) ги утврдува предлозите за националните симболи, обележја и празници на националното малцинство;

6) oснова установи, здруженија, фондации, стопански друштва во областа на културата и образованието, известувањето и службената употреба на јазикот и писмото;

7) предлага претставник на националното малцинство во советот за меѓунационални односи во единицата на локалната самоуправа; 8) востановува и доделува признанија;

9) иницира донесување и го следи спроведувањето на законите и останатите прописи од областа на културата, образованието, известувањето и службената употреба на јазикот и писмото;

10) учествува во подготовката на прописите и предлага измена и дополнување на прописите со кои се уредуваат со Устав загарантираните права на националните малцинства во областа на културата, образованието, известувањето и службената употреба на јазикот и писмото;

11) предлага посебни прописи и привремени мерки во областите во кои се остварува правото на самоуправа, поради постигнување на целосна рамноправност меѓу припадниците на националното малцинство и граѓаните кои му припаѓаат на мнозинството;

12) поведува постапка пред Народниот правобранител, покраинскиот и локален омбудсман и пред останатите надлежни органи, кога ќе прецени дека дошло до повреда на со Устав загарантираните права и слободи на припадниците на националното малцинство;

13) поведува постапка од точката 12) oд овој член во име на припадниците на националното малцинство, со претходно добиено писмено овластување;

14) зазема ставови, поведува иницијативи и презема мерки во врска со сите прашања кои се непосредно поврзани со положбата, идентитетот и правата на националното малцинство;

15) oдлучува за останатите прашања кои му се доверени со закон.

(Член10. од Законот за национални совети на националните малцинства)



narandzasta-tanka

Кога ќе се одржат изборите за национални совети на националните малцинства?

narandzasta-tanka

За ден на одржување на изборите се одредува недела 26. oктомври 2014. година.


(Став 4. од Oдлуката за распишување на избори за членови национални совети на националните малцинства)



narandzasta-tanka

Какви се избори за национални совети на националните малцинства постојат?

narandzasta-tanka

Членовите на националниот совет се избираат на непосредни избори или по пат електорското собрание.

(член 29. од Законот за измени и дополнувања на законот за национални совети на националните малцинства)



narandzasta-tanka

Кога се одржуваат непосредни, а кога избори по пат на електорско собрание?

narandzasta-tanka

Непосредните избори за членови на националните совети се одржуваат кога 24 часа пред распишувањето на изборите во посебен избирачки список на националното малцинство запишани се повеќе од 40% од припадниците на националното малцинство според последниот попис на населението. Поради утврдување на тоа дали се исполнети условите на непосредни избори, Министерството привремено ги заклучува посебните избирачки списоци на националните малцинства 24 часа пред распишувањето на изборите. Изборите по пат на електорско собрание се одржуваат ако не се исполнети условите за непосредни избори и ако по распуштањето на националниот совет новите избори се распишуваат во рок од 60 дена од распуштањето.”

(член 100. од Законот за национални совети на националните малцинства)



narandzasta-tanka

Кој може да учествува на изборите за национални совети на националните малцинства?

narandzasta-tanka

Припадникот на националното малцинство стекнува право да ги избира членовите на националниот совет ако ги исполни со Устав и закон пропишаните општи услови за стекнување на активно избирачко право. Посебен услов за стекнување на активно избирачко право за избор на членови на националниот совет е запишувањето во посебен избирачки список на националното малцинство, во согласност со одредбите од овој закон. Посебен услов за стекнување на активно избирачко право за избор на националниот совет на националното малцинство по пат на електорско собрание е статусот на електор, кој се стекнува во согласност со одредбите од овој закон.

(Член 32. од Законот за национални совети на националните малцинства од 2009. година)



narandzasta-tanka

Каде и како можам да се пријавам како би можел да гласам на изборите за национални совети на националните малцинства?

narandzasta-tanka

За да можете да го остварите своето избирачко право на изборите за национални совети на националните малцинства треба да се запишете во посебен избирачки список. Посебниот избирачки список е службена евиденција во која се запишуваат припадниците на националното малцинство кои имаат право на гласање. Посебниот избирачки список е постојан и редовно се ажурира. Припадникот на националното малцинство се запишува во посебен избирачки список исклучиво на лично барање. За секој национален совет се водат посебни избирачки списоци. Посебен избирачки список води Министерството. Секој граѓанин со избирачко право, припадник на националното малцинство, може на посебен образец писмено да побара да биде запишан во посебен избирачки список. Барањето за запишување во посебен избирачки список припадникот на националното малцинство му го поднесува на органот на управата на единицата на локална самоуправа според местото на живеење, во писмена форма, на посебен образец кој го пропишува министерот и своерачно го потпишува.



narandzasta-tanka

Дали можам да гласам на изборите за национални совети на националните малцинства иако на пописот на населението сум се изјаснил како Србин односно Србинка?

narandzasta-tanka

Пописот на населението е анонимен и не постои можност за проверка дали во посебниот избирачки список се запишани сите оние граѓани кои на пописот се изјасниле како припадници на национално малцинство или се запишал и некој кој на пописот се изјаснил како Србин. Меѓутоа, доколку се во прашање злоупотреби кои го рушат системот на културната автономија на националните малцинства или некој друг вид на злоупотреба Министерството има можност да го одбие запишувањето во посебниот избирачки список.



narandzasta-tanka

Колку потписи е потребно да се соберат како би го стекнал некој статусот на електор?

narandzasta-tanka

Преку електорското собрание се избираат оние совети чии припадници во помал процент од 40 се запишале во посебниот избирачки список. Значи, ако одредено национално малцинство според пописот брои 10.000 припадници, барем 4.000 припадници треба лично да се запишат во посебен избирачки список како би се стекнале услови за тоа изборите на националниот совет да се спроведат на директен и непосреден начин.

За тие национални малцинства предвидено е членовите на советот да се избираат по пат на електорско собрание, а електор може да биде секој припадник на националното малцинство чија кандидатура ќе ја поддржат:

- 20 припадници на националното малцинство запишани во посебен избирачки список, за национално малцинство чиј број според последниот попис на населението изнесува помалку од 10.000 лица;

- 30 припадници на националното малцинство запишани во посебен избирачки список, за национално малцинство чиј број според последниот попис на населението изнесува повеќе од 10.000 лица, но помалку од 20.000 лица;

- 45 припадници на националното малцинство запишани во посебен избирачки список, за национално малцинство чиј број според последниот попис на населението изнесува повеќе од 20.000 лица, но помалку од 50.000 лицa;

- 60 припадници на националното малцинство запишани во посебен избирачки список, за национално малцинство чиј број според последниот попис на населението изнесува повеќе од 50.000 лица, но помалку од 100.000 лицa;

- 100 припадници на националното малцинство запишани во посебен избирачки список, за национално малцинство чиј број според последниот попис на населението изнесува повеќе од 100.000 лицa.

Електорите кои ќе го исполнат тој услов, на посебно собрание ги избираат членовите на советот и нивниот совет функционира под исти услови како и советите кои се избрани на непосреден начин.

(Член 105. од Законот за национални совети на националните малцинства од 2009. година)